زمان تقریبی مطالعه: 7 minutes
قبل از اینکه بخواهیم درباره لحن صحبت کنیم باید گفت که فن بیان همان توانایی سخن گفتن است. طبیعتاً هر فردی (جز در موارد استثنا) توانایی سخن گفتن را دارد. به بیانی ساده‌تر هر شخصی قادر است که صحبت کند، امّا نکته‌ای که در اینجا حائز اهمیت است این موضوع می‌باشد که افراد چگونه باید سخن بگویند؟ در هنگام سخن گفتن چه اصولی را باید رعایت کنند؟ بنابر هر موقعیت و شرایطی چگونه باید سخن گفت؟ در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا در این باره بحثی با همدیگر داشته باشیم.
پیشتر به این موضوع پرداختیم که هر فردی دارای قدرت تکلم است، امّا تنها سخن گفتن کافی نمی‌باشد. اکثراً با ربات‌ها آشنایی دارید و طرز حرف زدن آنها را در فیلم‌ها دیده‌اید، اگر بیشتر دقت کرده باشید خواهید فهمید که همه آنها با یک لحن ثابت و طوطی‌وار جمله‌ها را بیان می‌کنند.
در مثالی ساده‌تر می‌توان به رادیو اشاره کرد. شما اگر به رادیو گوش کنید به این مسئله پی خواهید برد که افراد در هنگام ادای کلمات لحن خود را نیز متناسب با گفته‌هایشان تغییر می‌دهند. همین لحن متناسب با گفته‌ها سبب می‌شود که شما با گوینده همزاد پنداری کنید.
یک متن متشکل از چندین جمله می‌باشد که هر جمله معنای اختصاصی دارد و هر کدام از این جمله‌ها نیز دارای لحن خاصی هستند. این مسئله بدیهی است که قبل از ساخت یک فیلمی ابتدا باید ژانر آن مشخص شود و سپس متناسب با آن ژانر سکانس، دیالوگ، طراحی صحنه و… ساخته می‌شود. در رابطه با این موضوع نیز تصور کنید که شما یک متن حماسی را قرائت خواهید کرد، پس در این حالت باید لحن خود را با آن متن هماهنگ کنید. برخی از افراد بر این باورند که همه کلمه‌ها و عبارت‌ها همانند یکدیگر هستند، امّا باید توجه داشته باشید که جنس کلمات و عبارات با همدیگر تفاوت دارند. از این رو باید متناسب با موقعیت، آنها را تلفظ نمایید.
طبیعتاً در هنگام ادا کردن کلمات فراز و فرودهایی را داریم. ممکن است در بین سخن گفتن مکثی کنیم و یا کلام خود را با ریتم بیان کنیم که به مجموعه این حالات لحن می‌گویند.
لحن در فن بیان را می‌توان به چند دسته مستقل تقسیم بندی کرد که عبارتند از:
اروپا متشکل از کشورهای مختلف می‌باشد از این رو نمی‌توان تعیین کرد که یک زبان بدن در کل اروپا رایج است یا خیر، امّا می‌توان به معروفترین زبان‌های بدنی برخی از کشورهای اروپایی اشاره کرد.
به عنوان نمونه ایتالیایی‌ها در هنگام صحبت کردن دست‌های خود را زیاد تکان می‌دهند. یکی از رایجترین حرکات آنها این است که کف دست خود.
یکی از عواملی که سبب می‌شود سخن شما در شنونده تاثیر بگذارد لحن است. فن بیان شما باید دارای لحنی باشد که شنونده را مجاب کند که به بقیه حرف‌های شما گوش سپارد. اگر لحن شما زیبا و تاثیر گذار باشد، کلام شما را دلنشین‌تر خواهد کرد. در رابطه با این موضوع نمی‌توان یک نوع لحن را به عنوان لحن نمونه انتخاب کرد چرا که سخن گفتن در هر موقعیت و شرایطی فرق دارد، پس باید متناسب با فن بیان خود مناسب‌ترین لحن را انتخاب نمایید.
درباره لحن مناسب در فن بیان باید به یکسری از نکات توجه داشته باشید تا فن بیان خود را تقویت نمایید. به طور مثال در هنگام سخن گفتن باید به آکسان گذاری‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشید. آکسان گذاری به معنای مکث به موقع در هنگام حرف زدن است. در مثالی دیگر باید گفت که اگر در سخنرانی خود سوالی را مطرح کنیم بایستی در انتهای جمله پرسشی خود تن صدای خود را بالا ببریم، امّا در ذکر جمله‌های خبری بهتر است تن صدای خود را متعادل‌تر سازیم.
به عنوان یک قانون طلایی این نکته را همیشه به یاد داشته باشید که اگر شما جمله‌ای را بیان کردید و شنونده سخنان شما، بین احساسی که انتقال می‌دهید و کلماتی که بر زبان می‌آورید دچار شک و ترید شود، به احتمال زیاد حس لحن بیان شما را نسبت به کلام شما بیشتر قبول خواهد کرد. در نگاهی دقیق‌تر لحن احساسات واقعی را به نمایش می‌گذارد، چه بسا که روزانه هزاران کلمه کذب را بر زبان می‌آوریم اما بیشتر افراد نمی‌توانند لحن خود را کنترل نمایند، از این رو اشخاص بیشتر به لحن اعتماد می‌کنند تا کلام.
ادا کردن لحن را نمی‌توان به قلم آورد چرا که لحن را تنها می‌توان به هنگام شنیدن تشخیص داد. به عبارتی لحن را با صوت می‌توان ادا کرد و نوشتنآن را به خوبی به تصویر نمی‌کشد.
قدرت تکلم یکی از نعمت‌هایی است که به انسان ارزانی شده است امّا این که چگونه آن را پرورش دهیم و چگونه آن را به کار گیریم به ما بستگی دارد. اگر کمی به اطراف خود بنگرید به این مسئله پی خواهید برد که عنصر اصلی روابط سخن گفتن است. داشتن فن بیان خوب نیز به ادامه این روابط کمک بسزایی خواهد کرد. سعی بر آن بود که در این مطلب اطلاعاتی را درباره این موضوع در اختیار شما قرار دهیم. امیدواریم موارد ذکر شده برای شما مفید و کاربردی باشد.
