زمان تقریبی مطالعه: 8 minutes
اهمیت داشتن فن بیان در چیست. چگونه فن بیانی تاثیرگذار داشته باشیم. فن بیان نیازمند چه تمریناتی است؟ چگونه می‌توان در مدت زمان کوتاهی به بیانی رسا دست یافت؟ تمام این ها سوالاتی است که شاید یکبار هم شده به ذهنتان خطور کرده باشد. توانایی صحبت کردن یکی از ویژگی‌های خارق‌العاده انسان‌ها است. در واقع یکی از بزرگترین تفاوت‌‌های انسان و حیوان همین ویژگی ساده سخن گفتن می‌باشد. با ما تا انتهای مقاله باش تا صفر تا صد تمرینات عملی فن بیان واستون بگیم.
طبق گفته ارسطو «انسان حیوان ناطق است» با این جمله می‌توان به اهمیت تکلم پی برد. شاید مهمترین وجه تمایز آدمی و چهار پایان توانایی نطق است. گرچه حیوانات نیز به زبان خود سخن می‌گویند امّا ظرافت و زیبایی فن بیان انسان، قابل چشم پوشی و مقایسه با حیوانات نیست.
صحبت کردن یک توانایی و بیان یک مهارت می‌باشد. توانایی صحبت کردن در اکثر موارد خدادادی و فن بیان یک مهارت کسب کردنی است. سخن گفتن و داشتن فن بیان دو مقوله مرتبط و در عین حال سوا هستند. به عبارت ساده‌تر بیان هرکس مختص خود اوست و همه افراد می‌توانند سخن بگویند (مگر در موارد استثنا) امّا همه افراد مهارت بیان خوب را ندارند.
شما می‌توانید در یک لحظه بی‌درنگ و فوری صحبت کنید، حال آن که مهارت بیان نیازمند تمرین و تکرار است. در این مقاله با همراه ما باشید تا تمریناتی که برای این مهارت نیاز است را بازگو کنیم.
گام‌های تمرینات عملی فن بیان عبارتند از:
شاید در اطراف خود شاهد افرادی هستید که در صحبت کردن عجله دارند، به گونه‌ای که کلمات در همدیگر ادغام می‌شوند. در این حالت درک منظور مخاطب کمی سخت خواهد شد. بهتر است کلمات را به صورت شمرده بیان کنید. البته قرار نیست گفتار کتابی داشته باشید، تنها باید کلمات را شفاف و واضح بیان کنید.
بلند خوانی یکی از تمرینات عملی دوره‌های فن بیان است. در برخی از نمونه‌ها ثابت شده است که تن صدای بلند، با اعتماد به نفس افراد رابطه مستقیمی دارد. بدین صورت که هر چه قدر اعتماد به نفس بیشتر باشد، تن صدا نیز بلندتر است. توجه داشته باشید که تن صدای شما باید در حدی بلند باشد که برای دیگران مزاحمتی ایجاد نکند. در واقع منظور از بلند صحبت کردن این است که با تن صدای پایین صحبت نکنید.
سومین تمرینی که در فن بیان با آن روبرو هستیم، حذف برخی از کلمه‌های کلیشه‌ای و اضافه کردن کلمات کاربردی‌تر است. شاید شما هم در گفتار خود از تکیه کلام‌های تکراری استفاده می‌کنید، به عنوان مثال: عه، آها، عجب و… که طبق اصول فن بیان استفاده مکرر از آن‌ها ارزش کلام شما را پایین می‌آورد. زمانی که باید تمرکز بر روی منظور شما باشد، تکیه کلام‌ها سبب می‌شود که تمرکز مخاطب منحرف شود و منظور شما را به درستی متوجه نشوند.
در بحث ریتم بخشیدن به کلام باید با توجه به نوع جمله بیانی خود، سرعت و ریتم کلام خود را با آن هماهنگ کنید. طبق استاندارهای تعریف شده برای فن بیان بهتر است این ریتم‌ها را در هر یک دقیقه، بین ۱۳۰ تا ۱۷۰ کلمه استفاده کنید. این ریتم‌ها عبارتند از:
از طرفی دیگر در هنگام صحبت کردن با مخاطب خود بهتر است اصل همسان سازی را نیز در نظر بگیرید. در اصل همسان سازی باید به سرعت گفتار مخاطب خود توجه داشته باشید. یعنی اگر مخاطب آرام و یا تند صحبت کند، بهتر است با او هماهنگ شوید.
در بحث ریتم بخشیدن به کلام باید با توجه به نوع جمله بیانی خود، سرعت و ریتم کلام خود را با آن هماهنگ کنید. طبق استاندارهای تعریف شده برای فن بیان بهتر است این ریتم‌ها را در هر یک دقیقه، بین ۱۳۰ تا ۱۷۰ کلمه استفاده کنید. این ریتم‌ها عبارتند از:
از طرفی دیگر در هنگام صحبت کردن با مخاطب خود بهتر است اصل همسان سازی را نیز در نظر بگیرید. در اصل همسان سازی باید به سرعت گفتار مخاطب خود توجه داشته باشید. یعنی اگر مخاطب آرام و یا تند صحبت کند، بهتر است با او هماهنگ شوید.
به عقیده بسیاری از افراد مهمترین مؤلفه در فن بیان، لحن است. در واقع لحن به سخن شما جان می‌بخشد. در هنگام حرف زدن باید مفهوم سخن و لحن شما هماهنگ باشد. به عنوان مثال زمانی را تصور کنید که با دوست خود همدردی می‌کنید. در این حالت مفهوم جملات شما اگر دلسوزانه باشد، باید لحن شما نیز با آن همسو شود، در غیر این صورت منظور به مقصود نمی‌رسد. چه بسا در این وضعیت مخاطب برداشت دیگری از کلام شما خواهد کرد.
در این مرحله باید دقت عمل زیادی به خرج دهید، چرا که در کشور ما آنچنان زبان بدن رایج نیست. افراد صرفاً می‌خواهند با ذکر چند کلمه زودتر منظور خود را به مخاطب برسانند. در این اثنا دیگر توجهی به فن بیان و زبان بدن ندارند. زبان بدنی زمانی به کار می‌آید که با مخاطب خود به صورت حضوری سخن بگویید. استفاده از زبان بدن در سخنرانی‌ها بسیار مهم است و حتماً سعی کنید قبل از سخنرانی در جلوی آینه حرکات احتمالی خود را تمرین کنید. به موارد زیر به نمونه‌هایی از زبان بدن توجه کنید:
اگر می‌خواهید در هنگام صحبت کردن تاثیر آن را در مخاطب حس کنید، از خاطره‌های کوتاه خود و یا دیگران استفاده کنید. موضوع داستان باید با موضوع سخنرانی شما مرتبط باشد. همچنین از گفتن داستان‌های بی ربط بپرهیزید.
برای نتیجه گیری هر چه بهتر در زمینه فن بیان بهتر است تمامی مراحل ذکر شده در بخش فوق را در مکالمات روزمره خود رعایت کنید. همچنین سعی کنید با فراگیری فنون فن بیان، خوب صحبت کردن را به اطرافیان خود رواج دهید.
نویسنده: مهسا یعقوبی
